Chất
Glycoalcaloid trong cây cà gai leo có tác dụng ức chế sự sao chép và
làm âm tính virus viêm gan B. Loại thực vật này còn có thể giúp giải
rượu.
Cà
gai leo có tên khoa học là Solanum hainanense Hance Solanaceae.
Theo đề
tài cấp quốc gia “Nghiên cứu thuốc từ cà gai leo làm thuốc chống viêm
và ức chế sự phát triển của xơ gan” do tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Khai cùng
cộng sự thực hiện, ước tính hơn hai tỷ người trên thế giới bị nhiễm
virus viêm gan B (HBV), khoảng 350-400 triệu người bị nhiễm HBV mạn
tính. Khoảng 25-40% số người bị nhiễm HBV mạn tính chết sớm vì xơ gan
hoặc ung thư gan. Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ người mắc
bệnh viêm gan siêu vi B cao, gần 10 triệu người mang HBsAg.
Việc
tiêm phòng vắc xin hiện được coi là biện pháp hữu hiệu nhất để ngăn
ngừa căn bệnh này. Tuy nhiên với những người đã mắc bệnh, nhất là viêm
gan B mạn tính thể hoạt động, việc điều trị trở nên khó khăn. Theo hướng
dẫn từ Hiệp hội Nghiên cứu bệnh gan Mỹ (AASLD) 4 năm trước, mục tiêu cơ
bản của điều trị là kiềm hãm sự sinh sôi của virus viêm gan B và đẩy
lùi bệnh gan. Mục tiêu tối hậu là ngăn chặn xơ gan, suy gan và ung thư
gan. Đối với bệnh nhân bị viêm gan siêu vi B mạn tính thể hoạt động
(khoảng 25%) cần điều trị bằng thuốc đặc hiệu. Những thuốc này thường
rất đắt tiền, phải dùng kéo dài để duy trì sự ức chế siêu vi, hiệu quả
cũng chỉ đạt 30-40% và khi ngừng thuốc có thể tái phát bệnh. Các thuốc
này lại thường gây tác dụng phụ.
 |
| Hoạt chất mới phát hiện trong cây Cà gai leo có tác dụng điều trị viêm gan B. |
Nghiên
cứu của nhóm tiến sĩ Minh Khai cho thấy các nhà khoa học đã phát hiện
ra hoạt chất mới trong cây cà gai leo (tên khoa học là Solanum
hainanense Hance Solanaceae), có tác dụng ức chế sự sao chép, làm âm
tính virus viêm gan B, chống viêm gan. Hoạt chất này cũng ức chế mạnh sự
phát triển xơ gan, chống oxy hóa của dạng chiết toàn phần và hoạt chất
chính glycoalcaloid trên mô hình thực nghiệm sinh vật.
Hoạt
chất này được thử nghiệm trên người bệnh tình nguyện, không có tác dụng
phụ, được Bộ Y tế cho phép nghiên cứu lâm sàng. Trong thử nghiệm lâm
sàng giai đoạn 2, kết quả điều trị trên bệnh nhân viêm gan B thể hoạt
động cho thấy có tác dụng khả quan.
 |
| Đề tài nghiên cứu về cà gai leo được chuyển giao cho công ty Tuệ Linh sản xuất với tên gọi là Giải độc gan Tuệ Linh. |
Các
kết quả nghiên cứu lâm sàng giai đoạn 3 đối với 90 bệnh nhân viêm gan B
mạn hoạt động tại 3 cơ sở Viện Quân Y 103, Bệnh viện TW quân đội 108,
Viện Quân Y 354 đều cho kết quả tốt, phù hợp với kết quả thu được ở giai
đoạn 2. Giai đoạn 3 cho thấy thuốc có tác dụng ức chế sự nhân lên của
HBV sau hai tháng điều trị.
Đề
tài cũng nghiên cứu hoàn chỉnh quy trình chiết xuất, bào chế tạo ra sản
phẩm dạng bao phim và được Viện Kiểm nghiệm Bộ Y tế thẩm định.
Bên
cạnh việc giúp điều trị bệnh viên gan B, cà gai leo còn có tác dụng
giải rượu mạnh. Trước khi uống rượu, người ta nhấm rễ cà gai leo sẽ lâu
bị say, khi say chỉ cần uống nước sắc sẽ chóng tỉnh rượu. Thí nghiệm
ngâm cà gai leo với cồn cho thấy chỉ sau một đêm, lượng lớn cồn bị phá
hủy hiện chưa rõ nguyên nhân.
PGS.TS Phạm Kim Mãn
